در این مقطع از تحولات هسته‌ای، شاید که گفت‌وگو و مذاکره با ایران در معادلات سیاسی جهان کم‌رنگ‌تر شده بود.
پانزدهم آبان‌ماه سال 84، علی لاریجانی که در آن زمان در حدود کمتر از پنج ماه بود که در سمت دبیر شورای عالی امنیت ملی، مسئولیت پرونده هسته‌ای ایران را پذیرا شده بود، در نامه‌ای خطاب به وزیران خارجه سه کشور فرانسه، آلمان و انگلیس خاطرنشان کرد که ایران از مذاکرات معقول و منطقی در چارچوب قوانین و مقررات بین‌المللی استقبال می‌کند.
هفتم آذرماه همان سال زمانی که وزرای سه کشور اروپایی در پاسخ به نامه علی لاریجانی، از موضع قبلی خود پا پس کشیده و برای ادامه مذاکرات اعلام آمادگی کردند، نام خاویر سولانا به عنوان مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا در کنار نام علی لاریجانی مطرح شد.
این دو نفر علاوه بر گفت‌وگوهای تلفنی، شش دور به‌طور رسمی با هم مذاکره کردند و در تمام این مذاکرات در حالی که بلافاصله دو طرف در کنفرانس‌های مطبوعاتی خود از طی مسیر توافق صحبت می‌کردند، اما موضع اروپا پس از گذشت چند روز تحت تأثیر مواضع یکجانبه و همراه با غرض آمریکا به‌شدت تغییر کرده و خواستار تعلیق غنی‌سازی از سوی ایران شدند.
رایزنی‌های اتحادیه اروپا جهت انجام مذاکرات و رسیدن به یک توافق کلی با ایران، در شانزدهم خرداد سال 85 به‌بار نشست. خاویر سولانا وارد ایران شد تا رسماً طرح موسوم به بسته پیشنهادی 1+5 را به ایران ارائه دهد.
علی لاریجانی و سولانا به همراه هیأتی متشکل از معاونان شورای عالی امنیت ملی و همچنین محمد سعیدی، معاون بین‌الملل سازمان انرژی اتمی روز سه‌شنبه (شانزدهم خرداد) پشت درهای بسته شورای عالی امنیت گفت‌وگو کردند.
سولانا که آمده بود تا بسته پیشنهادی اروپا را به ایران تحویل دهد با تأکید بر این‌که ما می‌خواهیم کار بر اساس اعتماد و احترام صورت گیرد، گفته بود پیشنهاداتی که ما با خود آورده‌ایم اجازه خواهد داد که وارد یک‌سری مذاکرات بر اساس اعتماد متقابل شویم.
لاریجانی نیز پس از این نشست گفت: پیشنهاد اروپا را دریافت کرده و بند بند آن را بررسی و پاسخ می‌دهیم. لاریجانی تأکید کرد ما تمایل داریم روابطمان را ادامه دهیم. توافقات بر روی بسته پیشنهادی اروپا هیچ‌گاه حاصل نشد؛ چرا که این بسته که در واقع با حمایت آمریکا هم همراه بود، همان درخواست شورای امنیت سازمان ملل را به زبانی ظاهراً مؤدبانه بیان کرده بود و در عین حال با ابهاماتی نیز همراه بود.
گفت‌وگوی تلفنی؛ 26 خرداد 85 درست 10 روز پس از آنکه دو طرف در ایران با هم مذاکره کردند، روزنامه اینترنشنال هرالد تریبون ازگفت‌وگوی تلفنی سولانا و لاریجانی خبر داد. این روزنامه به نقل از سولانا نوشت: مذاکره تلفنی اخیر با گفت‌وگوهای دیگری دنبال خواهد شد. شاید دو طرف بین صحبت‌هایشان قرار نشست بعدی را در بروکسل گذاشته بودند؛ چرا که هرالد تریبون منتشر کرد که آنها درباره محتوای طرح پیشنهادی صحبتی نکردند.
بروکسل؛ 20 تیرماه 85
ساختمان «یوتسموس لیپسیوس» شورای اتحادیه اروپا محل نشست بعدی علی لاریجانی و خاویر سولانا بود. این نشست چهار ساعته شاید تنها نشستی بود که دو طرف پس از ترک میز مذاکره از آن زیاد استقبال نکردند.
در حالی که سولانا قبل از مذاکره مذکور گفته بود هیچ دلیلی برای بدبینی در خصوص این دور از مذاکرات وجود ندارد، کریستیانا گالاش، سخنگوی سولانا پس از پایان مذاکره بروکسل ابراز نظر کرد که این نشست دلسردکننده بوده و سولانا از گفت‌وگوهایش رضایت ندارد.
رویترز خبر داد دو طرف از گفت‌وگو نتیجه مطلوبی نگرفته‌اند و خبرگزاری فرانسه به نقل از یک مقام ایرانی نوشت: در مورد برخی ابهامات موجود در پیشنهادات اروپا سؤالاتی وجود داشت که سولانا قادر به پاسخگویی به تمام سؤالات مطروحه از سوی هیأت ایرانی نبود. این دیدار قرار بود شش روز قبل‌تر در بروکسل برگزار شود که به تعویق افتاد.
یک روز پیش از اعلام سی مرداد 85
دولت یک روز پیش از اعلام پاسخ رسمی ایران به مجموعه پیشنهادی 1+5 سولانا و لاریجانی، این بار تلفنی با یکدیگر گفت‌وگو کردند. سولانا ضمن تأکید بر سازنده بودن این گفت‌وگو تأکید کرد: ما هر دو بر شفاف بودنمان تحت شرایط مشخص و ادامه یافتن تماس‌های بیشتر با هدف بازسازی اعتماد در خصوص ماهیت منحصراً صلح‌آمیز برنامه هسته‌ای ایران توافق کردیم.
وین؛ دفتر صدر‌اعظم اتریش
دور بعدی مذاکرات نماینده ایران و نماینده اتحادیه اروپا هفدهم و هجدهم شهریور ماه 1385 و این بار در دفتر ولفگانگ شوسل، صدر‌اعظم اتریش پیگیری شد. این مذاکرات 2 روز به‌طول انجامید. رویترز به نقل از لاریجانی نوشت مذاکرات روز اول بر مجموعه پیشنهادی اروپا به ایران و پاسخ ایران به آن مجموعه متمرکز بود.
سولانا در این نشست گفته بود مادامی که این گفت‌وگوها درباره برنامه هسته‌ای ایران ادامه داشته باشد هیچ‌گونه تحریمی از سوی سازمان ملل علیه تهران اعمال نخواهد شد. وی درباره نتیجه احتمالی مذاکراتش گفته بود: خوشبین است اما ساده‌لوح نیست! این نشست که قرار بود روز چهارشنبه در وین برگزار شود سه روز به تعویق افتاد.
مذاکرات ایران و اروپا در وین در حالی شکل گرفت که ایران در پاسخ به بسته پیشنهادی اروپا در 31 مرداد ماه، برای ازسرگیری مذاکرات اعلام آمادگی کرده بود و وزیران خارجه اتحادیه اروپا نیز در نشستی غیررسمی از سولانا خواسته بودند تا ظرف دو هفته در رفع آنچه که از آن به عنوان ابهام در پاسخ ایران می‌نامیدند، بکوشد. آنها ادعا کرده بودند که در صورتی که ایران تعلیق را بپذیرد حاضرند حرف‌های طرف ایرانی را گوش دهند اما اساس برنامه ایران، مذاکره بدون پیش‌شرط بود.
برلین... بروکسل... و بالاخره برلین!
یک هفته قبل از این‌که لاریجانی و سولانا در برلین بار دیگر مذاکرات را از سر گیرند در گفت‌وگویی تلفنی تصمیم گرفتند در یک پایتخت اروپایی که تا روز قبل از نشست نامش فاش نشد دیدار کنند. چند روز بود آن دو در حالی در برلین به دیدار هم رفتند که بارها در رسانه‌های خبری نام بروکسل به عنوان آن پایتخت اروپایی ذکر شده بود.
برلین؛ یک هفته از پاییز می‌گذرد
در حالی که مقامات آمریکایی صحبت از تعلیق 90 روز ایران برای ازسرگیری مذاکرات می‌کردند، طرف ایرانی بدون این‌که تعلیقی در کار باشد در مقابل طرف اروپایی‌اش در برلین نشست و پس از پایان مذاکره آن را طولانی، سازنده و مثبت ارزیابی کرد. سولانا نیز تأکید کرد به‌رغم عدم توافق درباره پرونده هسته‌ای ایران، در این دیدار گام‌هایی رو به جلو برداشته شد که می‌تواند به ادامه مذاکرات و رسیدن به یک راه حل دیپلماتیک منجر شود. این در حالی بود که کاندولیزا رایس در یک تماس تلفنی با سولانا بر خواسته همیشگی دولت متبوعش مبنی بر این‌که آمریکا خواهان تعلیق دائمی در ایران است صحه گذاشته بود.
قبل از مونیخ
لاریجانی و سولانا یک بار در دهم مهرماه و یک بار دیگر هم در 24 مهرماه گفت‌وگوی تلفنی انجام دادند. در گفت‌وگوی اولی که یک ساعت طول کشید طرفین در مورد پیگیری مسایل مطرح شده فیمابین بحث و برای ادامه تماس‌ها در روزهای آتی توافق کردند.
مونیخ؛ هتل بایرشیرهوف، 22 بهمن 85
قبل از این دیدار پیشنهادی از سوی طرف اروپایی مطرح شد که ایران می‌تواند چند صد سانتریفوژ را برای اهداف تحقیقاتی فعال نگه دارد اما به آنها اورانیوم برای تولید سوخت تزریق نکند. اما پس از این دیدار علی‌لاریجانی تأکید کرد ایران فعالیت‌های غنی‌سازی را برای آغاز گفت‌وگوها و برای ممانعت از تحریم‌های سازمان ملل تعلیق نخواهد کرد.
سولانا نیز با تأکید بر این‌که در دیدارش هیچ توافقی حاصل نشده است گفت: با این وجود راه‌حل‌های ممکن مورد بررسی قرار گرفت و ما خواهیم کوشید ادامه گفت‌وگوها را احیا کنیم. لاریجانی در مونیخ با فرانک والتر اشتاین مایر، وزیر خارجه آلمان هم گفت‌وگو کرد.
اولین ارتباط سال 86
دو روز پس از صدور قطعنامه 1747 شورای امنیت سازمان ملل علیه ایران، لاریجانی در یک گفت‌وگوی تلفنی با سولانا تأکید کرد: صدور قطعنامه اخیر مسیر اشتباه در پیش گرفته شده از سوی قدرت‌های بزرگ است. سولانا نیز در این گفت‌وگو خواستار حل مسائل از طریق مذاکره شد. این ارتباط تلفنی ششم فروردین ماه سال 86 انجام گرفت.
آنکارا؛ آخرین ایستگاه قبل از مادرید
آنکارا همان جایی بود که سولانا و لاریجانی توافق کردند برای رسیدن به یک نتیجه کلی حدی برای مذاکرات قائل نباشند و این نشست‌ها پنج یا شش ماه طول بکشد.
اگرچه قبل از نشست آنکارا، که در هتل سوئیس برگزار شد سولانا، انجام این گفت‌وگوها را مذاکره برای مذاکره خوانده بود، اما لاریجانی بهترین نتیجه این مذاکرات را رسیدن به تفاهم برای برگزاری مذاکرات اصلی میان ایران و کشورهای 1+5 می‌داند. سولانا پس از نشست آنکارا ضمن این‌که اشاره کرد برای معلق نگه داشتن غنی‌سازی در ایران بحث روشنی نداشته‌ایم و در عین حال تأکید کرد: هنوز در موقعیتی نیستیم که بخواهیم پیشرفت شگرفی را در این دیدار انتظار داشته باشیم و مذاکرات بعدی ثمربخش خواهد بود.
لاریجانی نیز با مطبوع خواندن نشستش با سولانا از پیشرفت‌هایی در این مذاکرات خبر داد و اظهار داشت: ایده‌ها و پیشنهادهایی مطرح شده و بر روی میز مذاکرات قرار گرفته است. در یک‌سری امور به وحدت نزدیک شده‌ایم.
بالاخره و پس از تمام این دیدارها، امروز دور مذاکرات دبیر شورای عالی امنیت ملی کشورمان و مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا به ایستگاه هفتم رسیده است. علی لاریجانی و خاویر سولانا در مادرید با هم دیدار می‌کنند.
با وجود آنکه در تمام این مسیر صحبت از تعلیق فعالیت‌های ایران بود اما کارشناسان غربی می‌گویند از این پس در چالش بین ایران و غرب دیگر موضوع این‌که ایران از انجام غنی‌سازی دست بردارد تا اعتمادسازی کند، مد نظر نیست.
